Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон солоҳои охири ҳокимияти шўравӣ ба масъалаи таърих, забон, ҳувитя ва худшиносиву худогоҳии миллӣ таваҷҷуҳ зоҳир гардида, дар замони Истиқлолият, ки кишвар аз зери панҷаҳои асорат раҳо шуд, мазмуни нав касб карда, рўҳу равони тоза ёфт ва беш аз пеш вусъат пайдо намуд.
Солҳои бозсозии горбачевӣ, ки дар таърихи шўравии собиқ бо замони ошкорбаёнӣ иштиҳор дорад, дар баробари масъалаҳои дигар ифтихори миллӣ, руҷуъ намудан ба масоили худшиносиву худогоҳӣ ва хештаншиносӣ бо ибтикори зиёиёни тоҷик ба миён гузошта шуд. Яке аз натиҷаи ин ибтикороти аҳли зиёи тоҷик расман ба забони тоҷикӣ додани мақоми давлатӣ ва ба тасвиб расидани қонун оид ба он мебошад, ки дар он замон воқеаи нодир ва бесобиқа ба шумор мерафат.