Табибон ҷисму ҷони одамизод

Тавре мардуми сарбаланди кишвар огоҳанд, имрӯз саросари дунёро  вируси COVID-19 фаро гирифтааст, аз ҷумла дар Тоҷикистони азизи мо низ олудашавии одамон ба ин вабои аср ба қайд гирифта шуд. Ҳукумати кишвар тамоми тадбирҳоро роҳандозӣ намудааст, ки зудтар халқи сарбаланду меҳанпараст куҳанбунёд ва соҳибхиради тоҷик ин рӯзҳои сахтро паси сар намояд.

Чунонки маълум аст, солимии ҷомеа яке аз ҳадафҳои стратегии кишварамон буда, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои баланд бардоштани сифат ва самараи  хизматрасонии тиббӣ ҳамасола кӯшиш ба харҷ медиҳад. Дар баробари ин заҳмати табибони ҳозиқ аз ҷониби Ҳукумати кишвар қадрдонӣ карда мешавад. Дар ин рӯзҳои мушкил беш аз пеш дастгирии маънавӣ ва равонии табибон, ки воқеан “фариштаҳои сафедпӯш”ҳастанд, яке аз мақсадҳои аслии мардуми худшиносу миллатдӯст мебошад. Ҳар як амали самаранок ва саршор аҳ меҳру муҳаббат ва самимият барои кулли табибон,  тавонбахшу неруофар мебошад, чунки табибон ҳам инсон ҳастанд ва наметавонанд аз гирудори рӯзгор ва иҷтимоиёт орӣ бошанд. Барои мардуми тоҷик хилъати сафед ҳамеша намое аз шафқат ва меҳрубонӣ мебошад.

Дониш, маҳорату малака ва таҷрибаи табибони тоҷик ба кулли тоҷикистониён умед мебахшад, ки дар муддати кутоҳтарин пеши роҳи паҳншавии COVID-19 –ро мегиранд, зеро  онҳо меросбарони асили Синои оқил мебошанд. Табибон нафароне ҳастанд, ки дар навбати аввал дар рӯзҳои хурсандиву нишот ва мусибату мушкилии мардум шодишарику дармонбахши дарди онҳо ҳастанд.

Кормандони тиб ҳамчун неруи соҳибэътибори ҷомеа, ки мардум ба онҳо боварии зиёд дорад ва дар маҳалҳо бевосита бо халқ сару кор доранд, баробари адои вазифаи касбиашон, чун узви ҷомеа, барои ободони тозагии муҳити атроф дар ҳамкорӣ бо ҷамоатҳо баҳри саломатии комил ва устувории оилаҳо, ҳифзи саломатии онҳо маслиҳатҳои муфид медиҳанд.

Итминони комил дорем, ки кормандони соҳаи тиб ва беҳдоштӣ минбаъд низ дастовардҳои худро афзун намуда, баҳри саломатии аҳли ҷомеа ва ояндаи неки насли имрӯзу фардо аз тамоми қудрати табобатӣ, ақлониву зеҳнӣ, маънавӣ ва инсонгароёнаи хеш босамар ва муфид истифода хоҳанд намуд. Ин талош ва такопӯи ҳар яки Шумо табибони муҳтарам метавонад муҳимтарин омили рушди солимии ҷомеаи инсонӣ ва камолоти насли солиму созандаи ҷомеа гардад.

Дар ин  марҳилаи душвор ба кулли кормандони соҳа, ки дар тан хилъати сафед доранду бо дили гарму дасти сабуку нияти пок барои саломатии миллат хидмат менамоянд, барору комёбӣ, нерую матонат ва ҷасорати созандаро мехоҳем. Арзи меҳру ихлос ва самимияти худро бо мисраъҳои зер анҷом бахшида, ба кулли табибони Тоҷикистони соҳибистиқлол саломатию руҳбаланд буданро таманно дорем:

Табибон ҷисму ҷони одамият,

Ба дилҳошон ҳамеша меҳру шафқат.

Ҳамебошанд бас осудахотир,

Агар бошанд одамҳо саломат.

Фирдавс Мирзоёров,

устоди ДМТ

АЁДАТИ ФИДОКОРОНИ АҚИБГОҲ

Тибқи дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ифтихори 75-умин солгарди Рӯзи Ғалаба бар фашизм Раиси шаҳри Гулистон Фирдавс Шарифзода якҷоя бо намояндаи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Суғд, директори маркази стандартизатсия, метрология, сертификатсия ва нозироти савдои вилоят Маҳмадӣ Давлатов собиқадори ҷангу меҳнат Саломат Болтаева, ки дар ақибгоҳ фидокорона хизмат намудааст, аёдат намуданд.

Зимни суҳбат бо ин зани матиниродаи даврони солҳои мудҳиши Ҷанги Бузурги Ватанӣ зикр гардид, ки гиромидошти хотири қурбониён ва қадршиносӣ аз иштирокчиёни Ҷанги Бузурги Ватанӣ, оилаҳои онҳо ва фидокорони меҳнати ақибгоҳ ҳамеша таҳти таваҷҷуҳи хосаи Пешвои муаззами миллат ва Ҳукумати ҷумҳурӣ қарор дошта, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳр низ дар ин раванд тадбирҳои мушаххасро роҳандозӣ менамояд. Ба иштирокчии фидокори меҳнати ақибгоҳ Саломат Болтаева бахшида ба 75-солагии Рӯзи Ғалаба кумакҳои моддӣ аз ҷумла, туҳфаҳои пулии Раиси вилоят Раҷаббой Аҳмадзода ва Раиси шаҳри Гулистон Фирдавс Шарифзода тақдим карда шуд. Саломат Болтаева нисбати ғамхориҳои рӯзафзун ба Пешвои муаззами миллат, давлату ҳукумати ҷумҳурӣ барои меҳрубониву дастгириҳои пайваста миннатдорӣ намуда, баҳри сиҳатӣ ва солимии миллат дуои хайр кард.

COVID – 19. Таъмини амнияти иттилоотӣ дар шароити пандемияи коронавирус

«Ҷомеаи Тоҷикистон ҳоло бояд имкониятҳои имрӯзаро воқеъбинона арзёбӣ намояд ва дар заминаи ризоияту ваҳдати миллӣ, сулҳу осоиш ва таъмини амният тадриҷан пеш равад».

Эмомалӣ Раҳмон

ДУШАНБЕ, 06.05.2020 /АМИТ «Ховар»/. Ҷаҳони мо бо мушкилоти ҷадиде рӯбарӯ гардидааст, ки боиси ташвиши кулли башарият мебошад. Раванди паҳншавии коронавирус дар кишварҳои дунё хисороти зиёди ҷониро ба бор оварда истодааст. Бо вуҷуди талошҳои пайвастаи давлатҳо ва созмонҳои умумиҷаҳонӣ дар роҳи аз байн бурдани ин вабои аср ва бартараф сохтани  таъсири манфии он  таъсири пандемия аллакай ба тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷамъиятии саросари дунё, аз муносибатҳои байналмилалӣ сар карда, то иқтисодиёту иҷтимоиёт ва маънавиёти инсоният расидааст.

“Дар чунин шароит таъмини амнияти итттилоотии кишварҳо ба масъалаи доғи рӯз табдил ёфтааст, зеро  хатаре, ки   иттилооти бебунёд дар ин мавзуъ  пеш меорад, аз зарари худи коронавирус ба ҷомеа кам нест”, — навиштааст зимни як нигориши худ  мутахассиси пешбари Маркази тадқиқоти стратегии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Фирӯз РАВШАНАЛИЕВ.

Технологияи комунникатсионии ҷаҳони муосир низ аз хатари ин вабо бетаъсир намонд. Дар ҳолатҳои буҳронӣ маҳз иттилоот, ки тавассути воситаҳои ахбори омма ва шабакаҳои иҷтимоӣ  пахш мегардад, метавонад дар осудагии ҷомеа нақши асосӣ дошта бошад ва ё, баракс, мардумро ба таҳлука афтонда, ҳолати буҳрониро боз ҳам  шадидтар созад. Ҳадафи  асосии  воситаҳои иттилоотрасонӣ, пеш аз ҳама,  расондани  маълумоти дақиқу боэътимод ба шаҳрвандон ва онҳоро аз вазъияту рӯйдодҳо бохабар сохтан мебошад,  на ин ки паҳн кардани маълумоти бардурӯғ ва носаҳеҳ. Аммо таҷрибаи  ҷомеаи ҷаҳонӣ нишон медиҳад, ки маҳз дар давраҳои буҳронӣ сарчашмаҳои иттилоотрасони ғайрирасмӣ фаъолтар мешаванд ва тавассути маълумоти бардурӯғ ва ҳангомасозӣ диққати ҷомеаро ба худ мекашанд. Дар ин росто, васоити ахбори оммаи давлатиро зарур аст, ки беш аз пеш фаъолтар амал карда, сари вақт маълумоти расмӣ ва дақиқро ба шаҳрвандон пешниҳод намояд ва  вазъи воқеиро равшан созад.

Аз инҷост, ки давлатҳо ба таъмини амнияти иттилоотӣ бояд таваҷҷуҳи аввалиндараҷа зоҳир намоянд, зеро кайҳост, ки амнияти ҳар як кишвар аз амнияти иттилоотии он вобастагии бузург дорад.

Имрӯз зиёда аз 80 дарсади ахбори ҷаҳон, ки тавассути васоити ахбори омма ва шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн мегардад, масъалаи пандемияи COVID-19 ро дарбар мегирад. Ташвишовар он аст, ки аксари чунин маълумот дақиқ ва саҳеҳ набуда, аз ҷиҳатӣ оморӣ низ дуруст ва расмӣ нестанд. Натиҷаи чунин иттилоот оқибат ба таҳлука афтодани шаҳрвандон мебошад. Мутаассифона, ин раванд дар ҳамаи кишварҳо ба мушоҳида мерасад.

Дар чунин шароит фазои иттилоотии кишварҳо зери хатар қарор мегиранд. Афзоиши паҳншавии маълумоти бардурӯғ ва ҷиноятҳои киберӣ, инчунин вусъат ёфтани ҷанги иттилоотӣ байни кишварҳои абарқудрат дар ин раванд аз эҳтимол дур нест.

Дар ин шабу рӯзҳо дар сомонаҳои интернетӣ ва шабакаҳои иҷтимоӣ доир ба паҳншавии коронавирус маълумоти бисёр чарх мезананд. Аз миёни иттилооти зиёд ва аз ҳам фарқкунанда барои шаҳрванди одӣ дарёфти маълумоти дуруст хеле мушкил аст.

Мушкилӣ дар он аст, ки коронавирус на танҳо ба ҷисми инсонҳо зарар расондааст, балки дарёфти хабарҳои бардурӯғ оид ба он ба ҳолати рӯҳию равонӣ ва тафаккури онҳо низ таъсири манфӣ мерасонад. Аз ин хотир, шаҳрвандонро зарур аст, ки маълумот ва хабарҳоро танҳо аз манбаъҳои расмӣ мутолиа намуда, ба ҳар гуна овозаҳо ва иттилооти бардурӯғ бовар накунанд. Дар чунин шароит  ҳар як шаҳрвандро мебояд   дар баробари риоя кардани қодаҳои беҳдошти ҷисмонӣ (санитарӣ)  инчунин ба тоза нигоҳ доштани рӯҳу равони худ ва дигарон, фарқ кардани  иттилооти дуруст  аз хабарҳои бардурӯғ низ диққат дода, на танҳо бо пандемияи коронавирус, балки бо паҳншавии иттилооти  бепоя ва беэътимод низ мубориза барад.

Чӣ бояд кард,  то хабарҳои бардурӯғ дар шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн нагарданд?

1. Сари дурустии хабар андеша кардан. Дар байни истифодабарандагони шабакаҳои иҷтимоӣ аллакай одат шудааст, ки чӣ хабар ё маълумоте тавассути WhatsАpp, Facebook ё Viber ва imo дарёфт мешавад ва дар зераш “ба дигарон фиристед” навишта шуда бошад, ҳатман бояд ба наздикон ва ёру дустон фиристода шавад. Лекин кори муҳимме, ки дар роҳи пешгирии маълумоти бардурӯғ бояд анҷом дода шавад, ин саросема нашудан дар фиристодани чунин хабарҳо мебошад. Шахс бояд дар дуруст будани он хуб андеша кунад. Дар сурати шубҳа пайдо кардан беҳтар аст ба дигарон равон накунад;
2. Манбаи хабар бояд санҷида шавад. Пеш аз паҳн кардани маълумоти дарёфтшуда дар шабакаҳои иҷтимоӣ шахс бояд аз сарчашмаи маълумот ё хабар огоҳӣ дошта бошад. Дар бисёр ҳолатҳо маълумоти бардурӯғ аз номи мақомоти давлатӣ ё созмонҳои ҷаҳонӣ нашр ва паҳн мегарданд. Фаромӯш набояд кард, ки дар ин ҳангом ҳатман сомонаҳои расмии ин мақомот ё созмонҳоро аз назар бояд гузаронд.
3. Мутолиаи хабарҳо танҳо аз манбаъҳои боэътимод. Ҷомеа бояд хуб дарк намояд, ки сарчашмаҳои иттилоотӣ хеле зиёд ва гуногунанд, аммо на ҳамаи маълумот, ки махсусан дар шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн мегарданд, дуруст ва дақиқ мебошанд. Хуб мешуд, ки шаҳрвандон сомонаҳои расмӣ ва манбаъҳои боэътимодро бештар мутолиа намоянд.

Хулоса, вазъияти имрӯзаи ҷаҳон аз мо тақозо менамояд, ки ҳарчӣ бештар гирди ҳам биёем ва барои мубориза бурдан бо вабои аср – коронавирус ва паҳншавии иттилооти сохта, ки хатари он ҳам ба ҷомеа аз зарари худи коронавирус кам нест, оқилона рафтор намоем. Дар таъмини амнияти давлату ҷомеа ҳар як шаҳрванди кишвар вазифадор аст.

Беморӣ ва пандемияи коронавирусро инсоният ҳатман паси сар  менамояд, аммо ояндаи давлату ҷомеаро  иқдом ва амали имрӯзаи ҳар як шаҳрванд муайян хоҳад кард.

Фирӯз РАВШАНАЛИЕВ,
мутахассиси пешбари Раёсати таҳлил
ва ояндабинии сиёсати дохилии
Маркази тадқиқоти стратегии назди
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

Для Таджикистана сейчас главное – верить в свои силы

Для Таджикистана сейчас главное – верить в свои силы

Есть желание – будут возможности.

Будут действия – появится результат.

Появление коронавируса в мировом масштабе соткано из многих парадоксов. Пока все прогнозы, размышления и предсказания  о грядущем кризисе в мире, связанные с пандемией носят гадательный характер, никак не стыкующийся с реальностью.  Прогнозы разнятся от –  умеренно оптимистических в несколько месяцев до более драматичных в несколько лет. Мировой кризис навалился на многие диспропорции и объективно повлиял и на ситуацию в нашей стране.

Таджикистану  одним из последних стран настигла пандемия. Этому было ряд причин. Во-первых, начиная с января с.г. все международные  контакты были сведены к нулю. Отменились международные рейсы авиакомпании, поезда дальнего следования, закрывались практически все контрольно-пропускные пункты на границе. Ограничивались личные связи граждан, в хорошем организационном порядке проводились дезинфекционные мероприятия, в особенности в крупных городах республики. В фарватере организованных начинаний по предупреждению и пресечению инфекционной болезни стоял город Душанбе-столица Таджикистана. В феврале по решению местных властей и предприятий запрещалось в помещения входит без масок и при отсутствии антисептических жидкостей. Оперативно были приняты меры на высшем уровне по обузданию этого зла.  Прельстить решения Правительства страны по оказанию материальной помощи медицинским работникам, находившимся на переднем фронте борьбы с коронавирусом.

Практика борьбы в различных странах с вирусной инфекцией показывает, что каждая страна по мере экономических возможностей и политической воли руководства стран принимает те или иные решения. В данном ракурсе заслуживает опыт Вьетнама в борьбе против пандемии. В первые дни распространения вируса в селе Сан Лой, находившееся в 40 км от столицы Ханоя, имеющего 13 тысяч населения, власти моментально объявили карантин и запретили все выходы и входы в деревню. Далее, продолжалось проведения тестов в отношении потенциально подозреваемых лиц. За короткий период были проведены тесты на коронавирус в отношении 238 тысяч человек. Именно, благодаря этим мерам были сведены к минимуму числа смертей среди носителей вируса. Всего погибло 268 человек и эта при наличии общей с Китаем границы, страны, где появились первые симптомы коронавируса.

Для Таджикистана эта практика тоже применимо. Если в отдельных селах, находившиеся в очагах распространения вируса  претворить автономно в жизнь этот вьетнамский опыт, это поможет в какой-то степени решить проблему.  Это тем более стыкуется с решениями о частичном карантине, принимаемым руководством антикризисного штаба республики.

Характеризуя кризис, как феномен, эксперты едины во мнение, что невзирая на некоторые негативные последствия данное обстоятельство является при этом хорошим подспорьем для развития. Именно в таких случаях  проявляется истинный дух национального менталитета и высокое нравственное качество его отдельных граждан.

Представляется, что при мобилизации вокруг руководства страны, исполнения рекомендации специалистов, в особенности медиков мы обуздаем данную проблему в самые  кратчайшие сроки. Нельзя довериться на авось и случай и пустить всё на самотёк, в извечной надежде, что пронесёт и беда обойдет стороной. Нашим лозунгом в данный сложный период должен быть «Бороться и искать, найти и не сдаваться». Только совместные организованные меры народа при руководящей роли Правительства РТ смогут переломить ситуацию и выйти с гордо поднятой головой из сложившегося положения.

Акбар Салимов,  старший научный сотрудник Института Азии и Европы НАН Республики Таджикистан